کفالت سیاسی در سال دوهزار و سه با تقاضای دولت آلمان در پارلمان به تصویب رسید. این کفالت در واقع جهت حمایت سیاسی نمایندگان مجلس آلمان از نمایندگان مجلس کشورهای دیگر بود.ترجمه ی نام آلمانی این قانون «حمایت نماینده ها از نماینده های دیگر» می باشد. طولی نکشید که این قانون بسط پیدا کرد و به حمایت سیاسی از فعالین مدنی، اجتماعی و سیاسی که در کشورهای دیکتاتوری در خطر جانی بودند تبدیل گردید.
کفیل سیاسی قادر نیست مانند وکیل حقوقی برای شخص تحت کفالت عمل نماید، اما از موقعیت سیاسی خود در راستای رساندن صدای شخص به مجاری قانونی و بین المللی می تواند استفاده نماید. کفیل سیاسی، پیگیر اخبار و موقعیت شخص تحت کفالت خود می شود و از شبکه های اجتماعی و رسانه های رسمی جهت صحبت در مورد آن شخص استفاده می کند. کفیل قادر است به سفارت دولت خاطی برای آزادی شخص تحت کفالت فشار وارد کند و در عین حال به دولت کشور خودش هم برای مذاکره کردن در مورد موقعیت شخص فشار وارد کند.
کفیل
کفیل در قانون ایران در موارد گوناگونی نظیر عقد کفالت قانون مدنی پیشبینی گردیده است. ولی کفیل در دادگاه، شخصی می باشد که در دادگاه و نزد مقام قضایی متعهد می گردد که در موعد تعیین شده متهم را به دادگاه یا دادسرا تحویل دهد. در صورت حاضر نکردن به موقع متهم، با ضمانت اجرای عدم انجام وظیفه کفیل که وصول وجه الکفاله و ضبط آن، به نفع صندوق دادگستری است، مواجه می شود. در واقع کفیل تعهد مالی و تضمین می دهد تا در صورت حاضر نشدن متهم یا مجرم، خسارتی را پرداخت کند.
کفیل سیاسی
قانون مدونی با عنوان کفیل سیاسی در ایران وجود ندارد. مطابق قانون اساسی، هنگامی که در مورد مسئله ای قانون نوشته شدهای وجود نداشته باشد، بایستی به اصول دادرسی و منابع فقهی مراجعه کنیم.
اصطلاح کفیل سیاسی، بعد از اجرای آن در بعضی از کشورها، به شورای حقوق بشر و سازمان عفو بینالملل ارائه گردید.
با هجمه جهانی به دنبال اعتراضات ایران، مشاهده می کنیم که این نوع کفالت برای محکومین به اعدام در ایران توسط برخی چهرههای سیاسی اروپایی، استفاده شده است.
با وجود اینکه قوه قضائیه هر کشور به طور مستقل عمل می نماید و کشورهای دیگر حق دخالت در امور داخلی کشور دیگری را ندارند، ولی پیوستن هر کشور به معاهدهها یا پیمانهای بینالمللی یا کنوانسیونهای جهانی، میتواند محدودیتهایی برای کشور پذیرنده به وجود آورد.
کفیل سیاسی یک شخص سیاسی یا دیپلمات برجسته می باشد که با استفاده از قدرت سیاسی خود از راه سفارتخانهها کفالت خود را در رابطه با شخصی که حکم محکومیت برای وی صادر گردیده است، اعلام می نماید.
درچنین حالتی کفیل سیاسی با مکاتبات صورت گرفته از راه سفارت کشوری که در رابطه با متهم آن احکام غیرمنصفانه صادر گردیده است، پیگیر روند رسیدگی به پرونده متهم می شود.
کفیل سیاسی در روند جز به جز رسیدگی به پرونده قرار می گیرد. او شیوه ی صدور حکم را به طور کامل بررسی و رصد می کند و توسط شبکههای اجتماعی و یا دیگر رسانهها عموم مردم را در جریان روند رسیدگی قرار می دهد.
کفیل سیاسی بر طبق قوانین عفو بینالملل و حقوق بشر روند رسیدگی به پرونده را مورد بررسی قرار می دهد. بر اساس این قوانین تمامی اشخاص از حقوق انسانی برابری برخوردار می باشند، پس تا هنگامی که کفیل سیاسی متقاعد نگردد که دلیل حکم صادره برای متهم چیست؛ حکم اجرا نخواهد گردید.
مواردی که کفیل سیاسی بررسی می کند عبارتند از:
با توجه به اینکه کشور ما مثل سایر کشورها، اعلامیه جهانی حقوق بشر سازمان ملل را امضا نکرده است، این اعلامیه و دیگر قوانین مرتبط با آن، نظیر قوانین ایران می بایست به وسیله ی دولت و حاکمیت ایران اجرا شود. بنابراین چنانچه در روند رسیدگی به پرونده ی متهمی، مقررات حقوق بشری رعایت نشود و حکم به شکل غیرمنصفانه صادر شده باشد، قابل اجرا نخواهد بود.
- کفیل سیاسی بررسی می کند که در روند رسیدگی به پرونده ی متهم، موارد و قوانین حقوق بشری رعایت شده باشد. به عنوان نمونه وی بررسی می کند که متهم از حق انتخاب آزادانه وکیل خود استفاده کرده یا در روند رسیدگی پرونده مورد آزار جسمی یا روحی روانی قرار گرفته یا خیر.
- تعادل بین جرم ارتکابی متهم و حکم صادره
- رعایت موارد بهداشتی و ایمنی متهم در زندان
- ملاقات و مذاکره با خانواده و وکیل و…
تاثیر کفیل سیاسی بر روند پرونده متهم
امکان توقف اجرای حکم
سابقه ی کفالت سیاسی در کشورهای دیگر و آنچه امروز در رابطه با محکومین به اعدام بعد از انتخاب کفیل سیاسی شاهد آن بودیم، تاثیر چشمگیر این کفالت می باشد. زیرا بعد از اعلام کفالت سیاسی از سوی افراد سیاسی متفاوت، مشاهده کردیم که اجرای حکم متوقف شده است.
تا هنگامی که کفیل سیاسی متهم در رابطه با شیوه ی صدور حکم و اجرای آن متقاعد نگردد، اجرای حکم به تعویق خواهد افتاد.
ماهیت کفالت سیاسی با کفیل در دادگاه ایران تفاوت دارد. بدین صورت که کفیل در قانون ایران متعهد می گردد که متهم را در زمان تعیین شده به دادگاه تحویل دهد؛ ولی کفیل سیاسی چنین تعهدی ندارد.وی با اعلام کفالت خود، حمایتش را از شخص محکوم شده در برابر مجازات غیرقانونی اعلام می دارد.
روش اعلام کفالت سیاسی
روش کفیل شدن در قانون ایران در دادگاه بدین صورت است که کفیل با حضور در دادگاه و با ارائه مدرک شناسایی خود و سپردن فیش حقوقی و… کفالت خود را از شخص اعلام می نماید و با تایید مقام قضایی،کفالت وی پذیرفته می شود. ولی روش کفیل سیاسی شدن کاملاً تفاوت دارد. کفیل سیاسی از راه سفارتخانههای کشورهای ناقض حقوق بشر کفالت خود را اعلام می نماید.
تاثیر بسیار کفیل سیاسی در مجامع و امور بینالملل و فشاری است که از طریق بینالملل به مراجع صادر کننده حکم اعمال می گردد.
اثر دیگر آن در نگاه بینالمللی به حاکمیت حاکم بر یک کشور می باشد که در روابط بینالملل و جلوه بینالمللی آن حاکمیت تاثیر زیادی دارد.
مستند قانونی قبول یا عدم پذیرش کفالت سیاسی در ایران
ماده ۹ قانون مدنی بیان کرده است: «مقررات عهودی که بر طبق قانون اساسی، بین دولت ایران و سایر دول، منعقد شده باشد، در حکم قانون است.»
با پذیرش این عنوان، بر اساس قانون بایستی قبلا در مجلس به تصویب رسیده باشد. بنابراین اعمال نظر کفیل سیاسی در پرونده منوط به تصویب قانون می باشد که تا کنون چنین قانونی در ایران تصویب نگردیده است؛ بنابراین اعلام کفالت سیاسی از متهم، تنها جنبه ی نمادین دارد.
افرادی که میتوانند کفیل سیاسی شوند
فقط اشخاصی که جایگاه سیاسی معتبری دارند، میتوانند کفیل سیاسی گردند.
نظرات کاربران