گواهی حصر وراثت

انحصار وراثت چیست؟

انحصار وراثت به این معناست که مشخص شود دقیقا چه افرادی وارث هستند و هر کدام چقدر از ماترک سهم میبرند. بنابراین هرگونه اقدامی از طرف وراث نظیر تقسیم ترکه یا انتقال آن، نیازمندگواهی حصر ورانت است.

گواهی حصر وراثت چیست؟

وقتی شخصی فوت می کند، باید اسامی ورثه او و میزان ارثی که آن افراد از ماترک کنوفی به ارث می برند، مشخص و معین شود، به گواهی که این اسامی و نسبت سهم الارث را مشخص می کند، گواهی حصر وراثت می گویند.

صدور گواهی حصر وراثت

گواهی حصر وراثت به دو صورت صادر می شود.

1- گواهی حصر وراثت به صورت محدود

2- گواهی حصر وراثت به صورت نامحدود

در بخشنامه ایی که وزارت دادگستری در سال 1392 صادر کرده است عنوان کرده است که اگر اموال متوفی زیر 50 میلیون تومان باشد،گواهی حصر وراثت محدود صادر میشود.در صورتی که اموال متوفی بالای 50 میلیون تومان باشد،گواهی حصر وراثت نامحدود صادر می شود.

تفاوت گواهی انحصار وراثت و گواهی حصر وراثت

حصر وراثت در تشریفات صدور آنها می‌باشد بدین گونه که برای انحصار وراثت نامحدود باید اسامی وراث و میزان سهم الارث آنها در روزنامه های کشور در یک نوبت توسط شورای حل اختلاف آگهی شود به این منظور که اگر شخص ثالثی، ذی نفع در اموال به جا مانده از متوفی است، اعلام کند و تا حدود یک ماه پس از آن، گواهی صادر می‌شود اما گواهی انحصار وراثت محدود این تشریفات را ندارد.

در هر صورت صدور این گواهی برای اموری همچون تقسیم سهم الارث یا دستور فروش یا انتقال ترکه یا مراجعه به ادارات دولتی و همچنین امور دیگری همچون مطالبه مهریه همسر متوفی لازم است. به طور مثال پس از فوت شخصی در صورت مطالبه مهریه توسط همسرش یکی از مدارک لازم گواهی حصر وراثت می باشد که چنانچه متوفی مالی داشته باشد ابتدا بدهی اش در خصوص مهریه (دیون ممتاز) پرداخت می‌شود و مابقی اموال میان وراث تقسیم خواهد شد.

مراحل درخواست و صدور  گواهی انحصار وراثت

اولین اقدامی که باید وراث برای تعیین تکلیف اموال متوفی بکنند اخذ گواهی حصر وراثت است.دریافت گواهی حصر وراثت از طریق شورای حل اختلاف آخرین اقامتگاه متوفی اقدام شود.

برای دریافت گواهی حصر وراثت،نیازی به حضور تمامی وراث نیست.با حضور یکی از وراث و تقدیم دادخواست توسط یکی از آنها نیز گواهی حصر وراثت صادر می شود.

برای گواهی حصر وراثت،خود وراث و یا اشخاصی که ذی نفع هستند هم می توانند اقدام کنند.

اشخاص ذی نفع چه کسانی هستند؟به فرض مثال،متوفی به شخصی بدهکار بوده است حال شخص طلبکار می تواند با در دست داشتن سند طلب خود  به شورای حل اختلاف مراجعه کند،شورای حل اختلاف از اداره ثبت احوال استعلام کرده و گواهی فوت را اخذ نمایند،در صورت عدم اطلاع ذینفع از تعداد وراث متوفی شورای حل اختلاف از اداره ثبت احوال استعلام میگیرد.

گواهی حصر وراثت صرفاً برای شناسایی اموال متوفی،تعداد وراث و میزان سهم آنها می باشد.زیرا زمانی درخواست گواهی حصر وراثت داده می شود این گواهی یک نوبت در یکی از روزنامه های کثیرالانتشار چاپ می شود،و بعد از یک ماه اگر معترضی در مورد درخواست گواهی حصر وراثت وجود نداشته باشد،شورای حل اختلاف نسبت به صدور گواهی حصر وراثت با مشخص نمودن تعداد و میزان اموال متوفی،تعداد وراث و سهم هر یک از آنها اقدام خواهد کرد.

درخواست تقسیم ورثه را چه کسانی میدهند؟

ارث بین ورثه متوفی تقسیم می شود و اما چه کسانی می توانند درخواست تقسیم ورثه را دهند :

1- هر یک از ورثه حق درخواست تقسیم سهم خود را دارد.

2- ولی و وصی و قیم هر وارثی که محجور باشد.

3- امین غایب و جنین.

4- کسی که سهم الارث بعضی از ورثه به او منتقل شده.

5- موصی له و وصی راجع به موصی به که وصیت به جز مشاع از ترکه شده (ماده 301 قانون امور حسبی).

درخواست تقسیم ارث  باید کتبی باشد ، نام و مشخصات درخواست کننده و شخص فوت شده، ورثه و اشخاص دیگری که ترکه باید بین آنها تقسیم شود، و سهم هر یک معین شود.

مدارک ثبت درخواست صدور گواهی حصر وراثت:

اصل گواهی فوت اصل شناسنامه متوفي سند سجلی درخواست کننده و سایر وراثت امضای استشهادیه توسط شهود

از چه طریقی  باید اقدام کرد ؟

درخواست صدور گواهی حصر وراثت از طريق دفاتر خدمات قضایی به شورای حل اختلاف در آخرین اقامتگاه متوفی ارسال میشود و میتوان از طريق شورا آن را اخذ نمود.

لازم است بدانید :

هر یک از وراث میتوانند به تنهایی و بدون مدارک سجلی سایر ورثه تقاضای صدور گواهی حصر وراثت نمایند . در این صورت مراتب از طريق ثبت احوال استعلام خواهد شد .

مرجع صلاحیت دار برای رسیدگی به این درخواست

شورای حل اختلاف آخرین محل اقامت متوفی ملاک صلاحیت رسیدگی به صدور گواهی حصر وراثت می باشد که پس از بررسی اسناد و مدارک یادشده یک نوبت آگهی در روزنامه های کشور به دستور شورای حل اختلاف ذی‌ صلاح منتشر می‌ شود و اگر شخصی ادعا یا اعتراضی نسبت به این پرونده یا اموال داشته باشد مشخص شود و پس از گذشت یک ماه از انتشار آگهی اگر کسی مدعی نشود قاضی گواهی حصر وراثت را صادر می‌کند که این گواهی کاملاً متفاوت با تقسیم ترکه میباشد و در اصل مدرک مورد نیاز برای این امر می باشد.