یکی از معضلاتی که امروزه در جامعه وجود دارد، موضوع فریب در ازدواج است. به گونه ای که این مسئله یکی از موجبات طلاق در جامعه شده است. قانونگذار، نداشتن حسن نیت و عدم صداقت زن یا مرد در برابر یکدیگر را در ازدواج تدلیس در نکاح تلقی می کند که یکی از موارد فسخ نکاح به شمار می رود. تدلیس به معنای فریب می باشد و تدلیس در نکاح یعنی فریب در ازدواج، وقتی که فردی برای فریب دیگری خود را دارای صفات دروغین معرفی می کند در حالی که آن صفات را ندارد. در قانون مدنی همه عقود به موجب خیارات، قابل فسخ می باشند و یکی از خیاراتی که بر مبنای آن می توان اقدام به فسخ نمود، خیار تدلیس است. در هر عقد یا قراردادی چنانچه یکی از طرفین دیگری را فریب دهد، فرد فریب خورده می تواند معامله را فسخ نماید. تدلیس در هر عقدی از موارد فسخ آن عقد می باشد. هرچند نمی توان ازدواج را با عقود دیگری که در قانون مدنی مشخص شده یکسان دانست ولی قانونگذار به طور جداگانه موارد فسخ ازدواج را معین نموده و تدلیس در نکاح را جرم به شمار آورده و برای آن مجازات تعیین نموده است.
فریب در ازدواج شامل موارد زیر است
بر اساس ماده ی 1128 قانون مدنی درصورتی که صفتی در یکی از طرفین ازدواج شرط گردد و پس از جاری شدن صیغه ی عقد، معلوم شود که فرد آن صفت را نداشته است، طرف مقابل حق فسخ خواهد داشت. مطابق این ماده چنانچه هرکدام از طرفین ازدواج بر مبنای صفتی که دیگری خود را با آن معرفی کرده است ازدواج کند، ولی پس از عقد متوجه فقدان آن صفت شود، این مسئله به او حق فسخ خواهد داد. بعضی از مواردی که به سبب آن ها امکان فسخ نکاح وجود دارد در مواد 1121 و 1122 و 1123 قانون مدنی بیان گردیده است که شامل موارد زیر می باشد:
- جنون زوجه برای مرد و جنون زوج برای زن به شرط عدم اطلاع آنان قبل از عقد، حق فسخ ایجاد می نماید.
- وجود بعضی از عیوب در مرد مثل خصا (ناتوانی در باروری)، عنن (عدم توانایی در انجام عمل زناشویی) و مقطوع بودن آلت تناسلی به شرط بی اطلاعی زوجه قبل از عقد برای او حق فسخ به وجود می آورد. البته لازم به ذکر است که جنون و عنن در زوج حتی پس از عقد نیز برای زوجه حق فسخ ایجاد خواهد نمود.
- بعضی عیوب در زوجه نظیر قرن (حالتی در آلت تناسلی زوجه که مانع نزدیکی می گردد)، جذام، برص (پیسی)، افضا (یکی شدن مجرای مقعد و واژن)، زمین گیری و نابینایی هر 2 چشم به فرض بی اطلاعی زوج قبل از عقد به وی حق فسخ خواهد داد.
بعضی موارد وجود دارند که قانونگذار آن ها را مشخص نکرده است ولی چنانچه به موجب ماده ی 1128 شرط گردیده باشد و یا عقد بر مبنای آن صورت گیرد، از موارد فسخ خواهند بود. به عنوان نمونه مواردی نظیر نداشتن تحصیلات عالیه در مرد یا متاهل بودن او می تواند فریب در ازدواج توسط مرد باشد و مواردی مثل عدم بکارت زن یا مخفی کردن ازدواج سابقش می تواند از موارد فریب در ازدواج توسط زن تلقی شود.
شیوه اثبات فریب در ازدواج
جهت اثبات فریب در ازدواج می توان به اقرار طرف، استناد نمود و یا از راه شهادت شهود این مسئله را اثبات کرد و یا اینکه ادله ای ارائه کرد که موجب علم قاضی شود. قاضی با بررسی اوضاع و احوال و ادله مثل اظهارات مطلعین، اس ام اس های ارسالی، پرونده های پزشکی، نظریه پزشکی قانونی و … حقیقت امر را آشکار خواهد کرد.
مجازات فریب در ازدواج
بر اساس ماده ی 647 قانون مجازات اسلامی:«در صورتی که هر یک از زوجین پیش از ازدواج، طرف مقابل را به امور واهی نظیر داشتن تحصیلات عالی، توانایی مالی، موقعیت اجتماعی، شغل و سمت خاص، تجرد و مانند آن فریب دهد و عقد بر مبنای هرکدام از آنها صورت گیرد، مرتکب به حبس تعزیری از 3 ماه تا 1 سال محکوم می شود.»
ارتباط فریب در ازدواج و مقدار مهریه
چنانچه به دلیل فریب در ازدواج، عقد نکاح فسخ شود، زوجه مستحق دریافت مهریه خواهد بود مگر اینکه پیش از برهم خوردن ازدواج و فسخ نکاح، زوجین رابطه زناشویی برقرار نکرده باشند که در این صورت به زوجه، مهریه تعلق نمی گیرد. تنها در حالتی پیش از نزدیکی به زن مهریه تعلق می گیرد که علت فسخ، عیب مرد ناشی از عنن باشد که در این حالت مهریه ی زن نصف می شود. در موارد فسخ نکاح در صورتی که زن، مهریه اش را گرفته باشد، زوج می تواند مهریه را مسترد کند. در چنین حالتی در فرض نزدیکی، مهریه به زوجه تعلق می گیرد و در صورت عدم نزدیکی مهریه به او تعلق نخواهد گرفت.
فریب در ازدواج با فرض باکره نبودن زن
یکی از مسائل شایع در دادگاه ها، موضوع عدم بکارت زن قبل از عقد است. چنانچه مردی ادعا کند که همسرش قبل از عقد باکره نبوده و از این موضوع قبل از ازدواج آگاه نبوده و با فرض دوشیزه بودن اقدام به ازدواج با آن زن کرده است، به ویژه نسبت به زنانی که عمل ترمیم بکارت انجام داده اند(زیرا اثبات این مسئله آسان تر خواهد بود)، در صورت اثبات آن توسط مرد، عمل زن از مصادیق فریب در ازدواج می باشد و از نظر حقوقی، ازدواج قابل فسخ خواهد بود و همچنین از نظر کیفری، زن مجازات خواهد شد.
نظرات کاربران