برای شروع دعوا در دادگاه‌های حقوقی بایستی فرم مخصوصی که به آن دادخواست گفته می‌شود را تکمیل نموده و به دادگاه ارائه کرد. در واقع انواع دادخواست، نشان دهنده ادعایی می باشد که خواهان به عنوان مطرح کننده دعوا نسبت به حق احتمالی خود دارد و رسیدگی به آن را از دادگاه درخواست می‌نماید.
در انواع دادخواست قضایی یعنی دادخواستی که به دادگاه ارائه می‌گردد، باید مواردی نظیر مشخصات خواهان (مطرح کننده دعوا)، خوانده (شخصی که دعوا علیه وی مطرح شده) و شرح خواسته، درج گردد.
برای تقدیم انواع دادخواست به مراجع قضایی بایستی نکات زیر را در نظر بگیرید:
مشخصات خواهان شامل نام، نام خانوادگی، نام پدر، سن، اقامتگاه و شغل خواهان (چنانچه دادخواست توسط وکیل تقدیم گردد، مشخصات وکیل).
مشخصات خوانده شامل نام، نام خانوادگی، اقامتگاه و شغل خوانده (اقامتگاه می بایست با تمام ویژگی ها نظیر شهر، روستا، دهستان و خیابان به گونه ای نوشته شود که امکان ابلاغ به راحتی وجود داشته باشد).
تعیین خواسته و بهای آن، مگر این که تعیین بها امکان پذیر نبوده یا خواسته، مالی نباشد.
خواهان باید خواسته خود را در دادخواست مشخص نموده و در صورتی که خواسته مالی باشد، آن را ارزیابی نماید.خواسته دعوا می تواند اموال منقول یا غیرمنقول، خسارت، تخلیه، تقسیم ملک، طلاق و … باشد و بهای خواسته هم باید معین گردد.
تعهدات و جهات محکمه‌پسند که توسط آن، خواهان خود را مستحق مطالبه می‌داند به گونه ای که مقصود واضح باشد.
بیان ادله ای که خواهان برای اثبات ادعای خود دارد، مانند اسناد و نوشته‌ها و همچنین اطلاع مطلعان.
امضا یا اثر انگشت دادخواست‌دهنده
از آنجایی که شرایط شکلی دادخواست از اهمیت زیادی برخوردار است، در تکمیل آن بایستی این موارد را رعایت کرد، در غیر این صورت دادخواست شما پذیرفته نمی شود. این شرایط در قانون ذکر شده‌اند که عبارتند از:
دادخواست می بایست به زبان فارسی باشد.
دادخواست باید روی برگه‌های چاپی مخصوص باشد یا همان فرم دادخواست ارائه گردد. (لازم به ذکر است که اخیرا دادخواست به صورت الکترونیکی توسط دفاتر خدمات قضایی ثبت می‌گردد)
تقدیم‌کننده باید دادخواست را امضا نماید.
بر طبق قانون، بعضی از دعاوی باید در قالب دادخواست و به شکل کتبی به دادگاه ارائه گردند تا مورد رسیدگی قرار گیرند، در صورتی که درخواست، یک تقاضا محسوب می شود که می‌تواند توسط هر کدام از طرفین در دادگاه به شکل کتبی یا شفاهی مطرح گردد و به فرم مخصوصی نیاز ندارد.
دادخواست را می‌توان از نظر مراجع و نیز موضوعات مورد رسیدگی به انواع گوناگونی تقسیم بندی نمود که هر کدام از آن‌ها را به تفکیک اعلام می‌کنیم.
ضمن اینکه دادخواست در موضوعات گوناگون طیف وسیعی دارد که تنها بعضی از آن‌ها را به عنوان نمونه و با توجه به پرکاربردترین دادخواست‌هایی که در مراجع قضایی مطرح می گردند را بیان می‌کنیم.
انواع دادخواست با توجه به شرایط قانونی که برای آن مقرر گردیده است، عنوانی می باشد که در مراجع حقوقی بیشتر به‌کار می‌رود، زیرا در رابطه با مراجع کیفری، الزامی برای طرح دعوا با شرایط شکلی خاص مثل تنظیم در فرم‌های مخصوص وجود ندارد. به همین جهت در انواع دادخواست هم مواردی مطرح می‌گردد که در مراجع حقوقی مورد رسیدگی قرار می گیرد.
دادخواست بدوی: اولین مرجعی که خواهان، دعوای خود را مطرح می‌نماید، دادگاه بدوی می باشد که به رسیدگی اولیه در رابطه با دعوا خواهد پرداخت.
دادخواست دیوان عدالت اداری: این مرجع به شکایت مردم علیه ماموران یا واحدهای دولتی رسیدگی می نماید. به همین جهت چنانچه فردی بخواهد دعوایی را در دیوان عدالت اداری مطرح نماید، می بایست این دادخواست را تنظیم کند.
دادخواست واخواهی: اگرحکم غیابی صادر شده باشد، شخصی که محکوم شده است، می‌تواند با ارائه دادخواست واخواهی نسبت به حکم اعتراض نماید.
دادخواست طاری: چنانچه دعوا در جریان باشد و یکی از طرفین دعوایی را مطرح نماید که با دعوای اصلی ارتباط کامل دارد و منشاء آن‌ها یکی باشد، بایستی دادخواست طاری ارائه دهد.
دادخواست اضافی: برای طرح دعوای دیگر در طول رسیدگی به دعوا که به عنوان یک دعوای اضافی مطرح گردد، بایستی دادخواست دعوای اضافی داد.
دادخواست متقابل: دادخواستی که خوانده دعوا در برابر دعوای خواهان به دادگاه ارائه می‌نماید.
دادخواست جلب ثالث: دادخواستی که موجب جلب شخص ثالث می‌گردد.
دادخواست ورود ثالث: دادخواستی که موجب ورود شخص ثالث به دعوا شود.
بعد از تنظیم دادخواست، می بایست آن را به مرجع مربوطه ارائه داد که به این کار تقدیم دادخواست می گویند. باید توجه داشت که تقدیم دادخواست باید با در نظر گرفتن موضوع مورد نظر شما انجام گیرد. در ادامه چند مورد از پرکاربردترین دادخواست‌ها را مطرح می‌کنیم:
اگر فردی علیه دیگری دعوایی را مطرح نماید و این دعوا رد شود یا مطالب غیرواقعی را علیه وی اظهار کند که موجب تشویش اذهان عمومی یا تخریب شخصیت آن فرد در مقابل اشخاص دیگر گردد و از این نظر خسارات مادی یا معنوی به او وارد نماید، علاوه بر اینکه ملزم به جبران خسارت است، در مواردی هم به مجازات محکوم خواهد شد.
ماده ۶۹۸ قانون مجازات اسلامی در مورد این موضوع بیان می دارد که:
«هرکس به قصد اضرار به غیر یا تشویش اذهان عمومی یا مقامات رسمی از طریق نامه، شکوائیه، مراسلات، عرایض، گزارش یا توزیع هرگونه اوراق چاپی یا خطی با امضا یا بدون امضا اکاذیبی را اظهار کند یا به همان مقاصد اعمالی را برخلاف حقیقت رأساً یا به عنوان نقل قول به شخص حقیقی یا حقوقی یا مقامات رسمی تصریحاً یا تلویحاً نسبت دهد اعم از اینکه به طریق مزبور به نحوی از انحاء ضرر مادی یا معنوی به غیر واقع شود یا نه علاوه بر اعاده حیثیت در صورت امکان، باید به حبس از دو ماه تا دو سال و یا شلاق تا ۷۴ ضربه محکوم گردد.»
در این وضعیت، فرد می‌تواند دادخواست اعاده حیثیت به دادگاه کند تا از این راه حقوق خود را مطالبه نماید.
یکی از رایج‌ترین دعاوی، مربوط به امور مالی یا همان دعاوی مالی می باشد، به همین جهت دادخواست‌های مربوط به این حوزه، مثل دادخواست مطالبه وجه یا دادخواست مطالبه وجه چک از جمله بیشترین دادخواست‌هایی هستند که به دادگاه ارائه می‌گردند.
با تقدیم دادخواست مطالبه وجه، خواهان، طلب خود را از راه مراجع قانونی پیگیری کرده و این دعوا را علیه خوانده در دادگاه مطرح می نماید.
چنانچه حساب صادرکننده چک، موجودی کافی نداشته باشد، دارنده می‌تواند چک را برگشت بزند و برای مطالبه وجه چک از راه مراجع قانونی اقدام نماید، که این کار از راه تنظیم دادخواست مطالبه وجه چک امکان‌پذیر می باشد و دارنده چک می‌تواند به صورت قانونی طلب خود را از اموال صادرکننده چک وصول کند.
در دعاوی مالی که علیه خوانده مطرح می‌گردد، اگر او توانایی پرداخت وجه مورد نظر را نداشته باشد، می‌تواند دادخواست اعسار را به دادگاه ارائه کند. با تنظیم این دادخواست، فرد به مرجع قضایی اظهار می‌کند که توانایی پرداخت وجهی که به آن محکوم شده است را ندارد و اعسار خود را اعلام می‌نماید. دادگاه می‌تواند با توجه به موقعیت و دلایل موجود اعسار را قبول یا آن را رد نماید.
با خرید و فروش اموال غیرمنقول مثل خانه یا زمین و انتقال آن به خریدار، اگر فروشنده اقدامی برای تنظیم سند و انتقال مالکیت به خریدار ننماید، خریدار می‌تواند دادخواست الزام به تنظیم سند را به دادگاه ارائه دهد.
در دعاوی گوناگون برای اینکه هر یک از طرفین قادر باشند از حقوق خود به خوبی دفاع کنند، می‌توانند دادخواست تامین دلیل بدهند. تامین دلیل یعنی حفظ دلایلی که فرد احتمال می‌دهد در آینده نتواند آن‌ها را ارائه دهد.
زمانی که فردی ادعا کند که دیگری، مال غیرمنقول وی را تصرف کرده و حاضر به تحویل آن نیست، می‌تواند با مراجعه به دادگاه محل وقوع ملک با ارائه سند رسمی، دادخواست خلع ید را علیه متصرف ارائه دهد.
با ارائه این دادخواست، دادگاه، دلایل و مدارک خواهان را بررسی کرده و در صورت تایید، حکم به خلع ید متصرف می‌دهد.
لازم به ذکر است که خلع ید با تخلیه ید تفاوت دارد، بدین صورت که در خلع ید، متصرف، هیچ قراردادی را با مالک منعقد ننموده است، در حالی که در تخلیه ید، قراردادی وجود دارد که می گوید به عنوان مثال مهلت آن پایان یافته و مالک، قصد مطالبه مال خود را دارد.
دادگاه خانواده به دعاوی مرتبط با خانواده رسیدگی می نماید. این امر علاوه بر اینکه موجب رسیدگی تخصصی می‌شود، از طولانی شدن روند پرونده‌ها، جلوگیری می‌کند. برای طرح این دعاوی نظیر دیگر دعاوی حقوقی بایستی دادخواست مربوطه تنظیم گردد
دادخواست طلاق، می‌تواند از طرف زن یا مرد مطرح گردد و در هر مورد، خواهان دعوای خود را علیه خوانده ارائه می نماید.
طلاق انواع گوناگونی دارد که هر یک از آن‌ها، دارای شرایط و مراحل قانونی مربوط به خود است. در واقع هر کدام از طرفین یعنی زن و شوهر در شرایط مقرر شده، در قانون می‌توانند با ارائه دادخواست طلاق، تقاضای طلاق کنند. همچنین با توافق در امر طلاق، امکان تقدیم دادخواست طلاق توافقی را هم دارند،که به هر حال رسیدگی به دعوای طلاق در دادگاه با ارائه دادخواست انجام می‌شود.
زن و مرد بعد از عقد ازدواج حقوق و تکالیفی نسبت به یکدیگر خواهند داشت که از نظر قانونی موظفند به آن‌ها عمل کنند.
یکی از وظایفی که زن در برابر شوهر دارد، تمکین می باشد که به دو مورد تمکین عام و خاص تقسیم بندی می شود.
تمکین عام شامل مواردی نظیر سکونت زن در منزل مرد است و تمکین خاص به معنای ایفای وظایف زناشویی می باشد. اگر زن از مرد تمکین نکند، مرد می‌تواند دادخواست تمکین زن را به دادگاه ارائه دهد و بر اساس آن دادگاه به دعوای آن‌ها رسیدگی کند.
طلاق طلاق نکوهیده ترین حلالی است که خداوند متعال برای بندگانش قرار داده است و آن را به عنوان...
تعویق صدور حکم به این معنا می باشد که دادگاه تعقیب متهم را شروع و مجرمیت او را احراز کرده، ا...
ضابطین دادگستری مامورانی هستند که تحت نظارت و تعلیمات قوه قضائیه (مقام قضائی) برای کشف جرم، ...
شفعه در لغت به معنای ضمیمه کردن است و فردی که از این حق برخوردار است با منظم کردن حصه ی فروخ...
یکی از مهم ترین روابط حقوقی بین پزشک و بیمار این است که پزشک باید در قبال معالجه بیمار از تم...
نظرات کاربران