پیش از ورود به بحث باید به تبیین اصل فردی بودن مجازات ها بپردازیم. اصل فردی بودن مجازات ها به این معناست که مجازات ها دارای حداقل و حداکثر هستند (مثل مجازات های تعزیری و قاضی دادگاه با توجه به شخصیت، سابقه ی کیفری و…) مجازات مجرمان را تعیین می کند. طی این اصل قانون گذار در برخی شرایط با توجه به اوضاع و احوال مرتکب او را از مجازات معاف می کند و یا اینکه مجازات او را کاهش می دهد.
کیفیات معاف کننده با تخفیف دهنده طبق اینکه در خصوص جرم خاص یا عام می باشد به 2 دسته زیر تقسیم می شود:
1- کیفیات معاف کننده قانونی؛ قانون قاضی را مجبور می کند در جرم یا جرایمی خاص مرتکب را معاف یا مجازات او را تخفیف دهد.
2- کیفیات معاف کننده قضایی؛ قانون به قاضی اختیار داده مرتکب را معاف کند یا مجازات او را تخفیف دهد. درکیفیات معاف کننده قضایی تخفیف مجازات تنها در جرایم تعزیری اعمال می شود.
طبق ماده 37 قانون مجازات اسلامی، مصادیق کیفیات معاف کننده ی قضایی به شرح زیر می باشد:
1- اگر مجازات مرتکب مصادره ی کل اموال باشد، مجازات او به جزای نقدی از 500/000/000 تا بیشتر از 2/800/000/000 ریال می باشد.
2- اگر مجازات مرتکب حبس از 5 سال تا بیشتر از ۲۵ سال باشد، مجازات او برحسب شرایط تقلیل می یابد.
3- اگر مجازات مرتکب حبس از 2 سال تا 5 سال باشد، قاضی مخیر است یکی از مجازات های زیر را اعمال کند:
الف) حبس بیش از ۶ ماه تا ۲ سال؛
ب)حبس بیش از 3 ماه تا ۶ ماه؛
ج) جزای نقدی بیش از 600/000/000 ریال تا 240/000/000 ریال.
اگر مجازات مرتکب حبس بیش از 3 ماه تا 6 ماه باشد، جزای نقدی بیش از 30/000/000 تا 60/000/000 میلیون می باشد.
در خصوص سایر مجازات های تعزیری غیر از موارد فوق دادگاه می تواند با توجه به درجه ی مجازات مرتکب شده، مجازات او را (1 تا 2 درجه) کاهش دهد و یا مجازات از همان درجه یا یک درجه پایین تر را تعیین کند.
علاوه بر مجازات های فوق الذکر، قانون گذار در برخی از جرایم خاص، در خصوص معافیت و تخفیف مجازات دیگر را احصا کرده، از جمله این جرایم می توان به موارد زیر اشاه کرد:
اعمال کیفیات معاف کننده و مخففه دربرخی از جرایم ممنوع است از جمله ی این جرایم می توان به موارد زیر اشاره کرد:
اگر یکی از مصادیق زیر در خصوص مرتکب صدق کند، به مرتکب برای تحمل مجازات تخفیف داده می شود.
1- گذشت شاکی در جرایم غیرقابل گذشت
2- همکاری موثر مرتکب در شناسایی شرکا یا معاونان
3- همکاری موثر مرتکب در تحصیل ادله و کشف اموال و اشیاء حاصل از جرم
4- اوضاع و احوال خاص موثر در ارتکاب جرم
5- اعلام متهم قبل از تعقیب یا اقرار موثر وی در حین تحقیق و رسیدگی
6- اظهار ندامت حسن سابقه و یا وضع خاص متهم
6- تلاش متهم در خصوص تخفیف آثار جرم یا اقدام وی برای جبران زبان ناشی از آن
7- خفیف بودن زیاده وارده بر مجنی علیه
8- مداخله ضعیف شریک یا معاون در وقوع جرم
9- توبه مرتکب در جرایم تعزیری 1 تا 5.
طلاق طلاق نکوهیده ترین حلالی است که خداوند متعال برای بندگانش قرار داده است و آن را به عنوان...
تعویق صدور حکم به این معنا می باشد که دادگاه تعقیب متهم را شروع و مجرمیت او را احراز کرده، ا...
ضابطین دادگستری مامورانی هستند که تحت نظارت و تعلیمات قوه قضائیه (مقام قضائی) برای کشف جرم، ...
شفعه در لغت به معنای ضمیمه کردن است و فردی که از این حق برخوردار است با منظم کردن حصه ی فروخ...
یکی از مهم ترین روابط حقوقی بین پزشک و بیمار این است که پزشک باید در قبال معالجه بیمار از تم...
نظرات کاربران