ازدواج اولین سنگ بنای تشکیل خانواده است. خانواده، نخستین نهادی است که انسان در آن هویت پیدا میکند و به رشد شخصیتی میرسد. گاهی در ازدواج، زوجین با پاره ای از مشکلات روبرو میشوند که برخی از آنها با مشورت و گذشت طرفین حل میشوند، اما در برخی موارد به غیر از جدایی، راه حلی وجود ندارد. جدایی زن و شوهر گاهی از طریق طلاق، گاهی فسخ و گاهی انفساخ صورت میگیرد.
همچنان که در اسلام، مهریه و نفقه از حقوق اختصاصی زوجه محسوب میشوند، طلاق نیز از حقوق اختصاصی مرد به شمار میرود و او میتواند دو بار همسر خود را طلاق داده و رجوع کند و در صورت وقوع طلاق سوم، رجوع جایز نیست.
همانگونه که طلاق، حق قانونی مرد است، رجوع و بازگشت از راه عقلایی و شرافتمندانه نیز از نظر اخلاقی و عرفی، حق زن بوده که با سلب آن، حقوقی نظیر احترام، حفظ شخصیت، آبرو و… از او پایمال میشود. همانطور که ذکر شد مر در وقوع طلاق، دو مرتبه حق رجوع دارد و در مرتبه سوم، این حق از او سلب میگردد. شیعه و اهل سنت در این مسئله با یکدیگر اتفاق نظر دارند، لیکن از نظر شیعه، طلاق میبایست در سه مجلس صورت گیرد، اما از نظر اغلب مذاهب اهل تسنن، علاوه بر این، با سه بار تکرار کلمه طلاق در یک مجلس نیز میتوان سه طلاقه را جاری کرد.
مفهوم شناسی طلاق
کلمه ی طلاق از ریشه طلق به معنای رهایی و کنار رفتن است و در واقع یعنی خالی شدن از پیوند و عهد و پیمان. طالق بودن برای زن به معنای باز شدن وی از قید و بند نکاح است.
طلاق در اصطلاح، ایقاعی از جانب مرد برای انحلال نکاح، بدون عوض با ذکر صیغه طلاق است.
سه طلاقه کردن
به زنی که همسرش، وی را در عقد دائم سه بار طلاق داده، سه طلاقه گفته میشود. سه طلاقه از انواع طلاق بائن بوده که پس از سومین طلاق، مرد دیگر حق رجوع به همسرش را ندارد.
همانگونه که ذکر شد، بعد از وقوع سه طلاق، طلاق به نوع بائن تبدیل میگردد و دیگر امکان رجوع برای مرد وجود ندارد.
به موجب ماده 1057 قانون مدنی: «زنی که سه مرتبه متوالی زوجه یک نفر بوده و مطلقه شده بر آن مرد حرام میشود، مگر این که به عقد دائم به زوجیت مرد دیگری درآمده و پس از وقوع نزدیکی با او به واسطه طلاق یا فسخ یا فوت، فراق حاصل شده باشد.»
همچنین در ماده 1145 قانون مدنی آمده است: «سومین طلاق که بعد از سه وصلت متوالی به عمل آید اعم از این که وصلت در نتیجه رجوع باشد یا در نتیجه نکاح جدید.»
مهریه در سه طلاقه کردن
در شرایط سه طلاقه کردن، در هر مرتبه، نکاح، مهریه خود را داشته و پرداخت آن مربوط به همان ازدواج است. بنابراین، اگر مردی سه بار با یک زن ازدواج کند، باید سه مرتبه مهریه پرداخت کند.
حکم طلاق سوم
پس از تحقق طلاق سوم، زن باید با نکاح دائم، مدخوله مرد دیگری شود و چنانچه همسر دوم آن زن را طلاق دهد یا فوت کند، پس از عده، زن میتواند مجدداً به نکاح همسر اول خود درآید. بنابراین، طلاق سوم سبب حرمت میان زن و مرد میشود و تنها راه حلیت دوباره ی آن دو، ازدواج شرعی زن با مرد دیگری است. به شوهر دوم که با شرایطی موجب حلال شدن زن و به شوهر اولش میشود، مُحَلَل گفته میشود. محلل با سه شرط میتواند، مسبب حلال شدن ازدواج زن با شوهر اولش شود. این شرایط عبارتند از:
- ازدواج دائم باشد؛
- قصد زن از ازدواج با شوهر دوم، حلال شدن ازدواج مجدد با همسر اولش نباشد و آن را شرط ازدواج خود قرار ندهد؛ بدین معنا که با قصد تشکیل زندگی جدید به عقد مرد دیگری درآید. حال در صورتی که همسر دوم فوت کرد و یا به هر دلیلی از یکدیگر جدا شدند، آنگاه زن میتواند برای بار دیگر با شوهر اول خود ازدواج کند.
- باید رابطه جنسی با همسر دوم برقرار شود و صرفاً وقوع عقد میان آن دو کفایت نمیکند.
6 طلاقه کردن و 9 طلاقه کردن چیست؟
امروزه سه طلاقه کردن زوجه دور از تصور است، اما در فقه اسلامی، این عمل به همراه شش طلاقه کردن و نُه طلاقه کردن پیش بینی گردیده است. در شش طلاقه، مانند سه طلاقه، زن باید با مرد دیگری ازدواج کرده و با او آمیزش داشته باشد و پس از فوت مرد یا جدایی از او، مجدداً با همسر سابقش ازدواج کند. اما در نُه طلاقه کردن، زوجین باید هشت مرتبه عقد کرده و طلاق بگیرند و در این بین دو بار زن با محلل ازدواج کرده و نزدیکی داشته باشد. در این صورت، نکاح بین این زن و مرد تا ابد حرام خواهد شد و حتی با عقد مجدد زن با مرد دیگر نیز نمیتوانند با هم ازدواج کنند.
نظرات کاربران