شکایت از کارفرما
صاحبان مشاغل وظیفه دارند که کلیه حقوق افرادی که زیر نظر آنان مشغول به کار هستند را بپردازند و از تضییع حقوق آنان خودداری کنند. به اشخاص حقیقی که با عنوان کارگر به درخواست یا دستور و تحت نظارت و سرپرستی صاحبان شغل یعنی کارفرما که میتواند شخص حقیقی و یا حقوقی باشد، مشغول به کار بوده و وظایفی برعهده دارند، حق و حقوقی تعلق میگیرد که باید به صورت کامل توسط کارفرما پرداخت گردد.
این تکالیف و حقوق توسط قانون کار تعیین شده است و کارگران و کارفرمایان باید به اصول این قانون پایبند باشند و در صورتی که کارفرما از پرداخت حقوق و مزایای کارگر امتناع ورزد و یا مرتکب قصوری در پرداخت شود، کارگر میتواند علیه او شکایت کند و حق و حقوق خود را بگیرد.
کارفرما، شخصی حقیقی یا حقوقی است که کارگر به دستور یا به حساب وی کار میکند. بین کارگر و کارفرما بایستی تبعیت حقوقی وجود داشته باشد. منظور از تبعیت حقوقی این است که در قرارداد کار، کارگر تحت اداره کارفرما بوده که به وی دستوراتی در رابطه با انجام کار داده، بر اجرای کار نظارت کرده و نتایج حاصله را بررسی و بازرسی میکند.
جهت حفظ حقوق طرفین، در سال 1369، قانون کار تدوین و تنظیم شد. بعد از شروع کار در کارگاه و یا شرکت، کارگر در ازای کاری که برای کارفرما انجام میدهد، مستحق دریافت حقوق و مزایا است. هر قراردادی، اصول و شرایطی دارد که طرفین، بعد از انعقاد آن، موظفند که آن را اجرا و رعایت کنند. مواردی که باید در قرارداد کار، ذکر شوند، عبارتند از:
- مشخص نمودن نوع کار؛
- حقوق و دستمزد؛
- ساعات کار؛
- محل انجام کار؛
- تاریخ انعقاد قرارداد؛
- و سایر مواردی که بر اساس عرف و عادت، ایجاب می کند که در قرارداد، ذکر شود.
برخی اوقات امکان دارد که با وجود ذکر مقدار حقوق در قرارداد، کارفرما، حقالسعی کارگر را پرداخت نکند. در این صورت، کارگر برای دریافت حقوق و دستمزد معوقه اش، بایستی اقدامات قانونی انجام دهد. شکایت از کارفرما بابت حقوق، مرجع رسیدگی و مراحل خاص خود را دارد.
رابطه میان کارگر و کارفرما، تعامل بین نیروی انسانی و شامل تعهدات و حقوقی میباشد. کارفرما در ازای سرمایه یا ابزاری که در اختیار کارگر قرار میدهد و از او خدماتی دریافت میکند، وظیفه دارد که حق الزحمه یا دستمزد، پاداش و مزایایی را پرداخت کند که تعدی او از انجام این تکالیف، پیگرد قانونی از سوی کارگر را به دنبال خواهد داشت.
شایان ذکر است که فرقی بین کارگر ساده ساختمانی، کارگر سازمانهای دولتی و کارکنان شرکتها وجود ندارد و همه اشخاصی که در قبال دریافت دستمزد، برای دیگران کار میکنند، کارگر به شمار میروند و مشمول قانون کار هستند. مواردی که به موجب آن، کارگر میتواند از کارفرما شکایت کند عبارتند از:
- عدم انعقاد عقد قرارداد میان کارگر و کارفرما؛
- عدم پرداخت حقوق معوقه کارگر؛
- بیمه نکردن کارگر؛
- اختصاص مزایای کمتر از قانون کار برای کارگر؛
- اخراج غیرقانونی؛
- کاهش حقوق پرداختی؛
- مطالبه کار بیش از حد معمول از کارگر؛
- مطالبه کار از کارگر در روزهای تعطیل بدون پرداخت مزد آن.
شکایت از کارفرما بابت حقوق
قانون کار مصوب سال 1369، در مورد امور مربوط به کارگر، کارفرما، کارگاه و مسائل مرتبط با موضوع قرارداد کار، تعیین تکلیف کرده است. به موجب ماده 1 این قانون: «کلیه کارفرمایان، کارگران، کارگاهها، موسسات تولیدی، صنعتی، خدماتی و کشاورزی، مکلف به تبعیت از این قانون میباشند.»
ماده 2 قانون کار بیان میدارد: «کارگر، از لحاظ این قانون، کسی است که به هر عنوان در مقابل دریافت حقالسعی؛ اعم از مزد، حقوق، سهم سود و سایر مزایا، به درخواست کارفرما کار میکند.»
روش شکایت کارگر از کارفرما
راهها و نحوه ی شکایت از کارفرما توسط کارگر متفاوت بوده که با توجه به نوع شکایت، مراجع مختلفی صالح به رسیدگی هستند. برخی اوقات امکان دارد که کارفرما به سبب آنکه قرارداد کار، شفاهی بوده یا به بهانه کمبود بودجه، تورم یا هر دلیل دیگری از پرداخت حقوق کارگران خود خودداری کند، در چنین حالتی، کارگران میتوانند با طی کردن مراحل شکایت از کارفرما بابت حقوق و دستمزد معوقه، اقدام به شکایت کنند.
مرجع صالح رسیدگی به دعاوی کارفرما و کارگر، در رابطه با امور مرتبط با شکایت از کارفرما بابت حقوق، دستمزد معوقه، بیمه، مزایا و سنوات و مسائلی از این قبیل، هیئت تشخیص و هیئت حل اختلاف اداره کار محل اشتغال، است. و همچنین در رابطه با حوادث ناشی از کار، مرجع صالح، دادسرا است.
حل هر نوع اختلافی میان کارگر و کارفرما، نظیر شکایت کارفرما از کارگر، در مرحله اول از راه صلح و سازش مستقیم میان دو طرف، انجام میگیرد و در صورت عدم وقوع صلح و سازش، به صورت دیگری رسیدگی و حل و فصل میشود.
بر اساس ماده 171 قانون کار: «متخلفان از تکالیف مقرر در این قانون، حسب مورد مطابق مواد آتی با توجه به شرایط و امکانات خاطی و مراتب جرم به مجازات حبس یا جریمه نقدی و یا هر دو محکوم خواهند شد.
در صورتی که تخلف از انجام تکالیف قانونی سبب وقوع حادثهای گردد که منجر به عوارضی مانند نقض عضو و یا فوت کارگر شود، دادگاه مکلف است، علاوه بر مجازات های مندرج در این فصل، نسبت به این موارد طبق قانون تعیین تکلیف نماید.»
مراحل شکایت از کارفرما
مراحل و نحوه شکایت از کارفرما بابت حقوق و دستمزد معوقه، مطابق گذشته و به روش سنتی نیست و شامل مراحل زیر است:
- برای شکایت از کارفرما بابت حقوق، شخص متقاضی، باید در سامانه جامع روابط کار، ثبت نام کند. برای ثبت نام، در مرحله اول، باید مبلغ احراز هویت پرداخت شود و فرد، کارت ملی و شماره همراه به نام خود داشته باشد. اینکار از طریق دفاتر پیشخوان دولت نیز قابل انجام است. بعد از ثبت نام و احراز هویت، یک نام کاربری و رمز عبور برای ورود به سامانه به شخص داده میشود؛
- در مرحله بعدی، رمز عبور خود را در کادر مربوطه وارد کنید. در صورتی که از قبل، عضو این سامانه نبوده و احراز هویت نکردهاید، با انتخاب گزینه ایجاد حساب، اقدام به ایجاد حساب کاربری کنید؛
- سپس برای ثبت دادخواست، گزینه پنجره خدمات را انتخاب نمایید تا به مرحله بعد بروید؛
- بعد از انتخاب پنجره خدمات، از پوشه اداره کل روابط کار، گزینه ثبت دادخواست بدوی را انتخاب نموده و شکایت خود از کارفرما، بابت دستمزد معوقه را ثبت کنید؛
- بعد از ثبت دادخواست، مراتب از طریق پیامک به کارگر و کارفرما اطلاع داده میشود. برای مشاهده وقت رسیدگی، بایستی به سامانه جامع روابط کار، مراجعه کرد. در رابطه با مسئله عدم پرداخت حق بیمه کارگر توسط کارفرما نیز میتوان به همین روش، اقدام به ثبت شکایت کرد.
نظرات کاربران